Biszkopt – nowy harcerz, przed przyrzeczeniem harcerskim.
Chorągiew – jednostka organizacyjna i terytorialna harcerska na szczeblu województwa.
Chorąży – harcerz, któremu powierzono proporzec lub sztandar.
Chusta – element umundurowania noszony na szyi, pod kołnierzem. Zawinięta chusta zazwyczaj jest spięta pierścieniem. Elementem zwyczajowym dla wielu drużyn jest zawiązywanie supła na końcu chusty, jako przypomnienia o powinności spełnienia dobrego uczynku.
Czuj! – powitanie zuchowe.
Czuwaj! (ang. Be prepared – bądź gotów) – powitanie harcerskie które ma przypominać o konieczności stałej gotowości do czynu, służby dla ojczyzny, pracy dla innych i nad sobą.
DMB – skrót o dnia myśli braterskiej – międzynarodowy dzień wszystkich harcerzy i skautów z całego świata, w tym dniu w 1857 urodził się Robert Baden Powell oraz jego żona Olive.
Drużyna – podstawowa jednostka organizacyjna, składa się z kilku zastępów. Na czele drużyny stoi drużynowy/a. Drużynę, w skład której wchodzą zuchy, nazywamy gromadą zuchową.
Drużynowy/a – instruktor kierujący drużyną.
Dziesiątka – potoczne określenie namiotu o podstawie 4×5 m i wysokości 2 m, zasadniczo przeznaczonego dla 10 osób, choć zwykle śpi w nim na obozie około 5 osób.
Finka – krótki nóż fiński, jest noszony przy pasie harcerskim.
Furażerka – część umundurowani, damskie nakrycie głowy.
Gwiazdki zuchowe – stopnie zuchowe, zdobywane przez zuchy po złożeniu obietnicy zuchowej.
Harcmistrz – najwyższy harcerski stopień instruktorski, oznaczany czerwoną podkładką pod krzyżem harcerskim oraz czerwoną lilijką naszytą na lewym ramieniu munduru harcerskiego
Harcówka – pomieszczenie, w którym znajduje się siedziba drużyny i odbywają się zbiórki.
Hufiec – wspólnota gromad zuchowych, drużyn harcerskich i instruktorów. Hufiec obejmuje terytorialnie na ogół obszar powiatu, w dużych miastach – jednej lub kilku dzielnic.
Instruktor – ktoś kto złożył zobowiązanie instruktorskie, posiada stopień instruktorski i działa w jako wychowawca (drużynowy) lub osoba wspierająca pracę drużynowych.
Kanadyjka – składane łóżko polowe na drewnianym stelażu.
Kangurka – nieprzemakalna bluza z kieszenią na brzuchu i kapturem.
Kapelan – duchowny przydzielony do opieki duszpasterskiej zuchom, harcerzom, innej grupie lub środowisku.
Komendant szczepu – inaczej szczepowy, instruktor harcerski kierujący pracą szczepu.
Krzyż harcerski – odznaka harcerska nadawana w czasie Przyrzeczenia Harcerskiego.
Kurnik – podwyższany namiot typu „dziesiątka”.
Kwaterka – wyjazd podczas którego buduje się podstawowe elementy wyposażenia obozowego takie jak kuchnia, stołówki, sanitariaty, magazyn, zgrupowanie.
Kwatermistrz – instruktor odpowiedzialny za sprawy logistyczne, sprzęt i transport.
Latryna – obozowa toaleta.
Lilijka harcerska – odznaka noszona na nakryciu głowy przez harcerzy (srebrna) i instruktorów (złota). Osoby na próbie harcerskiej noszą ją nad lewą kieszenią zamiast krzyża harcerskiego.
Menażka – metalowe naczynie turystyczne.
Mundur harcerski – rodzaj ubioru noszonego przez członków organizacji harcerskich. Szczegóły dotyczące umundurowania są regulowane przez regulamin mundurowy ZHP.
Nieprzetarty szlak – ruch drużyn harcerskich skupiających dzieci i młodzież niepełnosprawną.
Niezbędnik – turystyczny zestaw sztućców.
Obietnica zuchowa – uroczysta obietnica składana przy przyjmowaniu do gromady zuchowej.
Oboźny – osoba pilnująca porządku i dyscypliny.
Pałatka – długa i obszerna wojskowa peleryna. Połączone dwie peleryny i nałożone na maszt tworzą namiot w kształcie stożka.
Piguła – potoczne określenie pielęgniarki na obozie lub koloni.
Pionierka – pierwsze dni obozu, podczas których są rozstawiane namioty i budowane potrzebne
Podcios – nacięcia na żerdkach mające na celu usztywnienie konstrukcji regału obozowego
Podharcmistrz – drugi (z trzech – obecnie) stopni instruktorskich w harcerstwie. Oznaczany zieloną podkładką pod krzyżem harcerskim oraz zieloną lilijką noszoną na lewym rękawie munduru harcerskiego. Osoba w stopniu podharcmistrza może być opiekunem próby na stopień przewodnika i być kierownikiem placówki wypoczynku.
Prawo harcerskie/ zuchowe – zbiór zasad według których postępuje harcerz/ zuch.
Proporzec – niewielka chorągiew lub sztandar służący do celów reprezentacyjnych.
Prycz – obozowe łóżko zbudowane z żerdzi i wyplecione linką (pryczówką)
Przewodnik – pierwszy harcerski stopień instruktorski. Jego posiadacz wyróżnia się filcową, granatową podkładką pod krzyżem harcerskim oraz granatową plakietką w kształcie lilijki noszoną na lewym rękawie munduru harcerskiego. Przewodnik może przyjmować w imieniu organizacji Obietnicę zucha, Przyrzeczenie Harcerskie oraz być wychowawcą w placówce wypoczynku.
Przyboczny – funkcja w drużynie harcerskiej lub gromadzie zuchowej. Przyboczny jest pomocnikiem drużynowego.
Przyrzeczenie Harcerskie – uroczysta deklaracja składana po przejściu Próby Harcerza. Potwierdzeniem złożenia przyrzeczenia harcerskiego jest wręczenie krzyża harcerskiego.
Rada drużyny – organ występujący w drużynach harcerskich, starszoharcerskich i wędrowniczych o charakterze doradczym.
Rajd – jednodniowa wędrówka piesza
Rogatywka – harcerskie nakrycie głowy z daszkiem, do którego przypina się lilijkę.
Sanitarki – miejsce, gdzie odbywają się kąpiele na obozie harcerskim.
Saperka – krótka i mała łopatka.
Sprawność – umiejętność i wiedza zdobyta w danej dziedzinie przez zucha lub harcerza. Sprawności w zuchach zdobywa się indywidualnie lub zbiorowo, natomiast u harcerzy tylko indywidualnie. Zdobyta sprawność przyszywana jest na prawym rękawie munduru.
Szczep – kilka drużyn i gromad działających razem. Podstawowym celem działania szczepu jest zapewnienie ciągu wychowawczego.
Sznur funkcyjny – element umundurowania harcerskiego. Jego kolor i sposób noszenia świadczą o funkcji, jakie w organizacji pełni członek.
Szóstka zuchowa – odpowiednik harcerskich zastępów. Składają się z 6 zuchów.
Szóstkowy/a – osoba wybrana reprezentująca szóstkę zuchową.
Totem – symbol zastępu zbudowany z naturalnych materiałów leśnych
Warta – służba pełniona zwykle na obozie przez harcerzy, której celem jest pilnowanie terenu obozu.
Wędrownik – harcerz w wieku 16 – 21 lat.
Wódz – drużynowy/drużynowa Gromady Zuchowej
Zastęp – to podstawowa jednostka organizacyjna drużyny harcerskiej. Jest on grupą przyjaciół, którą przewodzi zastępowy przy pomocy podzastępowego. Zastęp liczy od 4 do 8 osób.
Zastępowy/a – osoba kierująca zastępem. Powinna być liderem i pokazywać a swoim przykładzie jak powinien postępować harcerz.
Zbiórka harcerska/ zuchowa – spotkanie grupy harcerzy, na którym to przekazywana jest im wiedza poprzez działanie.
Znaczek zucha – odznaka noszą przez zuchy nad lewą kieszenią munduru, po złożeniu Obietnicy Zucha.
Zuch – osoba, która złożyła obietnicę zuchową i należy do szóstki zuchowej.
CZĘSTO SPOTYKANE SKRÓTY I SKRÓTOWCE:
dh– druh/ druhna.
pwd. – patrz: przewodnik
phm. – patrz: podharcmistrz
hm. – patrz: harcmistrz
HAL – Harcerska Akcja Letnia
HAZ – Harcerska Akcja Zimowa
ZHP – Związek Harcerstwa Polskiego, największa organizacja harcerska w Polsce, powstał w 1918 roku.
ZHR – Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej, druga co do wielkości organizacja harcerska w Polsce.
WAGGGS – Światowa Organizacja Przewodniczek i Skautek (World Association of Girl Guides and Girl Scouts), zrzesza skautki z całego świata.
WOSM – Światowa Organizacja Ruchu Skautowego (The World Organization of the Scout Movement), zrzesza skautów i skautki z całego świata.